185 lat temu rozpoczęło się powstanie listopadowe. „Listopad, niebezpieczna dla Polaków pora”, jak stwierdził Wielki Książę Konstanty w sztuce Stanisława Wyspiańskiego. Dramatyczne wydarzenia z lat 1830-31 są ważną częścią pamięci historycznej naszego regionu. Sejny widnieją na mapach z tego okresu.

Powstanie listopadowe zakończyło pewien etap w historii naszego miasta. Oddajmy głos nieocenionemu Słownikowi Geograficznemu Królestwa Polskiego: „Lata w których Sejny posiadały głośne i licznie uczęszczane szkoły, były dla Sejn epoką pomyślnego rozwoju. Wiele rodzin szlacheckich z Litwy osiadało tu dla edukacyi dzieci, albo zjeżdżało na karnawał, który ściągał do Sejn obywatelstwo z dalekich okolic. Długo utrzymywała się tradycya tutejszych zebrań i zabaw, w epoce zwłaszcza między 1818 a 1830 r.”

Interesujące informacje dotyczące związków powstania listopadowego z naszym regionem zawarte są w publikacji pani Grażyny Radziwiłko „Dzieje oświaty i szkolnictwa w Sejnach”. Autorka opisuje następujące wydarzenie: „O istniejącej w szkole atmosferze patriotyzmu, o wychowaniu narodowym, obywatelskim, o nauczaniu związanym z potrzebami kraju, jak też o pobudzeniu uczniów do aktywności, świadczą losy absolwentów Szkoły Sejneńskiej. Na wieść o wybuchu powstania 64 uczniów Szkoły Wojewódzkiej w Sejnach pod przewodnictwem profesora Alberta Rybińskiego w dniu 30 grudnia 1830 roku pieszo dotarło do Warszawy – do Komisji Rządowej Wojny, celem wzięcia udziału w walce”.

Mit powstania listopadowego na ziemi sejneńskiej to oczywiście postać Emilii Plater. Wiersz Adama Mickiewicza „Śmierć pułkownika” przeniósł naszą bohaterkę ze sfery realnej historii w przestrzeń zbiorowej wyobraźni historycznej. „Panienka litewska” złożyła na ołtarzu Ojczyzny ofiarę ze swojego młodego życia. Historyk jest bezradny wobec mitów.

Wdzięk, determinacja i uczucia w służbie narodu. Tak, słowo Polska jest rodzaju żeńskiego.

Ślady po Emilii Plater możemy znaleźć w Kopciowie, obecnie Republika Litewska.

Autor artykułu przy symbolicznym grobie bohaterki.

Pomnik Emilii Plater w Kopciowie.