We wrześniu obchodziliśmy 95. rocznicę bitwy niemeńskiej, bitwy, która zadecydowała o zwycięstwie Polaków nad bolszewikami w roku 1920. Niepodległość młodej Ojczyzny została uratowana. Młodzież z Technikum wzięła aktywny udział w uroczystościach, startując w II Biegu Niepodległości.

Bitwa niemeńska była bez wątpienia najważniejszym bojem, który rozegrał się w okolicach naszego miasta. Świadczy o tym fakt, że tablica z napisem Sejny została umieszczona na Grobie Nieznanego Żołnierza. W miejscu, które możemy uznać za mauzoleum polskiego oręża.

Tak dramatyczne wydarzenia musiały znaleźć odzwierciedlenie w literaturze. Władysław Broniewski w czasie wojny polsko-bolszewickiej był żołnierzem 1. Pułku Piechoty Legionów. Poeta w tym czasie prowadził pamiętnik.

Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej Władysław Broniewski otrzymał Srebrny Krzyż Orderu Wojskowego Virtuti Militari oraz czterokrotnie Krzyż Walecznych.

Pod datą 26 września 1920 roku znajduje się następujący zapis: Jak zwykle: marsz, obejście i „skok” ze „szprutem” (porywem). Zginął Sochański, ten najpoczciwszy z oficerów (kapitan, dowódca 7. kompanii, poległ 22 IX 1920 r. pod Sejnami). Dostał celowaną kulą w brzuch i umarł w swoich nadzwyczajnych butach, „od których wszystkie inne pochodzą”. Dziwnie to był serdeczny chłop. Brał ludzi swoją dziwną jakąś dobrodusznością i pogodą. 

Ja szedłem za siódmą kompanią, jako rezerwa – miałem tylko jednego rannego. Poszliśmy pod SEJNY, a gdy już dostatecznie była wyświetlona porażka nieprzyjacielska, we właściwym kierunku, to jest na Druskienniki. Po drodze wstąpiłem do chaty, w której skonał. Zdjęli mu wstążeczkę orderu. Zamknęli oczy…

Józef Mackiewicz mając siedemnaście lat zgłasza się do wojska, biorąc udział w wojnie polsko-bolszewickej. W 1965 roku, już jako znany pisarz, opublikuje powieść „Lewa wolna”, w której wróci do dramatycznych przeżyć z młodości.

W jednej z ankiet J. Mackiewicz napisał: zawód - antykomunista.

W powieści znajduje się następujący fragment: Wieczorem przyszedł Dowgiałło z karabinów maszynowych. Leży, powiadał, o dwie sale dalej, w 10-tej. Już dawno tu. Postrzelony był w nogę. Ledwo stopy mu nie amputowali. Kulał trochę. Teraz dobrze. Przypadkowo się dowiedział, że Krotowski na dwunastej sali.

- Co słychać? – zapytał.

- To kiedy ciebie?

- Gdzieś pod SEJNAMI.

- Tam nie byłem – odparł Karol.

Drobny fragment wielkiej epopei roku 1920.

Nazwa Sejny pojawia się również w kontekście bitwy niemeńskiej na kartach „Najnowszej historii politycznej Polski 1864-1945” wybitnego historyka emigracyjnego Władysława Pobóg Malinowskiego.

W. Kossak "Bitwa niemeńska"

Znaczenie strategiczne bitwy pod Sejnami spowodowało, że nazwa naszego miasta z map sztabowych trafiła na karty wielkiej literatury. Patrząc na sielski krajobraz otaczający Sejny spowity jesiennym całunem, warto poświęcić chwile zadumy dramatycznym wydarzeniom sprzed 95 lat. Przez naszą ziemię przeszła historia.

Zostały groby żołnierzy z 1920 roku.

Pomnik bitwy niemeńskiej w Berżnikach